Οδυσσέας Ελύτης έφα και ψηφίδες «Εκ του πλησίον»

 Τι εύκρατη που γίνεται η σκέψη όταν τα μπλε σου βγαίνουν περίπατο!

Σε μια συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στις 19 Οκτωβρίου 1979, στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία, όταν είχε αναγγελθεί η βράβευση του Οδυσσέα Ελύτη με το Νομπέλ Λογοτεχνίας, ο κορυφαίος ποιητής μας, ως μέγας οραματιστής,  οπλισμένος με αυτές τις κεραίες που συλλαμβάνουν τα μηνύματα,  και σκιαγραφώντας την  εικόνα του μέλλοντος,  είχε δηλώσει προφητικά:

Ηρόδοτος - η έρευνα του ακαταπόνητου ταξιδιώτη

Ηροδότου Αλικαρνασσέως ιστορίης

Απόδεξις ήδε ως μήτε τα γενόμενα εξ
Ανθρώπων τω χρόνω εξίτηλα γένηται
Μήτε έργα μεγάλα τε και θωμαστά,
Τα μεν Έλλησι τα δε βαρβάροισι
Αποδεχθέντα, ακλέα  γένηται, τα τε άλλα
Και δι ην αιτίην επολέμησαν αλλήλοισι

(Ο Ηρόδοτος από την Αλικαρνασσό εκθέτει 
εδώ τις έρευνές του, για να μη σβήσει ο χρόνος 
τις πράξεις των ανθρώπων και τα μεγάλα και θαυμαστά 
έργα, τόσο των Ελλήνων όσο και των βαρβάρων, 
να μη λησμονηθούν,  και  ιδίως η αιτία 
που τους έφερε αντιμέτωπους 
– προοίμιο, μτφρ.  Άγγ. Βλάχου). 

Ο Ηρόδοτος (περ. 485-420 π.Χ.) καταγόταν από την Αλικαρνασσό (δωρική πόλη της Καρίας) και ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας και ανιψιός του επικού ποιητή Πανύασση. Είναι λιγοστά και σκοτεινά αυτά που γνωρίζουμε για τον βίο του και προέρχονται όλα από το λεξικό του Σούδα.

Χαμογέλα, ρε… τι σου ζητάνε;

 

Καλές γιορτές σε όλους, και ειδικά στους καλούς αναγνώστες αυτού του ιστολογίου που μας ακολουθούν. Όλες μας οι ευχές από καρδιάς, πάντα ψηλά το κεφάλι και άυπνη συνείδηση!Ελευθερία και αρμονία με τον εαυτό μας και τους άλλους! Και, πάνω από όλα Υγεία, Υγεία, Υγεία, βαθιά ανασκαφή για λίγη Αγάπη και κανένα χαμόγελο που δεν κοστίζει τίποτα!

Η άλωση της Τριπολιτσάς, όπως έγινε

Εορτάζεται πανηγυρικά και τιμάται αυτή η επέτειος, καταγράφεται δε ως μια τεράστια επαναστατική επιτυχία, αλλά, όπως πολύ συχνά, υφέρπει και μια σιωπηρή αποσιώπηση των πραγματικών γεγονότων. Είναι γιατί δεχόμαστε το παρελθόν μας να απαρτίζεται, καλώς προστατευμένο  –με ένα φωτοστέφανο αγιοσύνης– μόνο από αυτοθυσίες, και από ηρωικές υπερβάσεις υπέρ πάντων του αγώνος, εξοβελίζοντας κάθε είδους αγριότητες και βαρβαρότητες.  Εδώ όμως η ιστορία μάς αποκαλύπτει μια άλλη γυμνή μαύρη σελίδα που αρεσκόμεθα να την παραμερίζουμε και προτιμούμε απλώς να επαιρόμεθα, αφού πάντα θέλουμε εμείς να είμαστε οι άμεμπτοι, που οι αγώνες μας και η αγάπη μας για την πατρίδα συμπίπτουν απαρέγκλιτα με το δίκιο μας.

Λίγο από αυτογνωσία

Το φουσκωτό Εγώ απλώνει, απλώνει, και φτάνει από τη Γη σε ολόκληρο το Σύμπαν.

Εγώ είμαι! φωνάζει αθώα, δεν βλέπω τίποτε άλλο γύρω μου. Φύση, ζώα, ένας ολόκληρος πλανήτης, τίγκα και σε ανθρώπους, τα τόσα alert που εκπέμπονται από παντού, δεν υπάρχουν. Άσε που δεν τον νοιάζει.

Αυτός είναι άσφαλτος. Το χέρι του δείχνει πάντα πέρα μακριά. 
Αν τύχει και βρεθείς δίπλα του θα σε σπρώξει, θα σε πατήσει, θα σε λιώσει αν περνάει από το χέρι του, αλλά δεν θα γυρίσει να σε κοιτάξει. Καταφέρνει και σε διαπερνάει με πλήρη επιτυχία. Οπότε τι συγγνώμες; Τι ευγένεια, τι καλοί τρόποι! Δεν χρειάζονται. Αν τύχει και του επισημάνεις κάποιο λάθος που ενοχλεί τους πάντες βρε αδελφέ, την έβαψες. Θα σε βρίσει που του τάραξες τη γαλήνη του και βέβαια εσύ θα φταις και όλο σου το σόι. Πώς τόλμησες να βρεθείς στο δρόμο του, εδώ πάνω στο θρόνο του βασιλιά;

Ο μύθος του Ηρός. Η κατά Πλάτωνα ώρα της κρίσεως

Η «Πολιτεία», μετά τους «Νόμους», είναι το πληρέστερο έργο του Πλάτωνα. Ο φιλόσοφος αναδιφά τη δικαιοσύνη, εκθέτοντας τον τύπο της τέλειας πολιτείας και εκ παραλλήλου του τέλειου ανθρώπου ως προτύπου της.
Σκοπός του να καταδείξει την ηθική ανάγκη τόσο του κράτους όσο και του ατόμου να κινούνται πάντα με γνώμονα τη δικαιοσύνη, αρετή εφικτή μόνο αν είναι καρπός  ενός γενικού συστήματος εκπαίδευσης και μόρφωσης.
Η  δικαιοσύνη είναι η ίδια η  ύψιστη Ιδέα του αγαθού, η πηγή της απόλυτης ευδαιμονίας, που συμπίπτει με τον θεό,  το απόλυτο ον, η αρχή της τελειότητας, όλης της γνώσης και ο δημιουργός του κόσμου. Σε αυτή την ιδανική πολιτεία αποκλείεται η ποίηση –από τη μυθολογία εμπνεόμενη– ως κακή επιρροή για τα παιδιά και τους νέους, διότι ο Πλάτωνας τη θεωρεί μίμηση, ψεύδος και όχι αλήθεια.

1821 - Ο Φιλελληνισμός αφυπνίζει την Ευρώπη

Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα η Γαλλική Επανάσταση με το φιλελεύθερο πνεύμα της και η ναπολεόντειος περίοδος θα αναδείξουν στο προσκήνιο μια νέα ισχυρή δυναμική στην ταραγμένη Ιστορία της Ευρώπης. Μια καινούργια ιδέα του έθνους θα γεννηθεί, ο πατριωτισμός, με παρονομαστή το ρεύμα του ρομαντισμού. Συνάμα, ένα νέο είδος ανθρώπων από όλες τις κοινωνικές τάξεις θα ξεπηδήσει: οι ξεριζωμένοι από τα απολυταρχικά καθεστώτα, οι διανοούμενοι, οι  πρόσφυγες, οι περιπλανώμενοι που αναζητούν την ταυτότητά τους. Ιδέες και οράματα οδηγούν τα βήματά τους, η δίψα για περιπέτεια, η γοητεία των άγνωστων κόσμων εκτός της Δύσης, η Ανατολή, τα Βαλκάνια, ο οθωμανικός χώρος με τα μυστικά και, φυσικά, η ανάγκη του βιοπορισμού.
Ενώ η επίσημη πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων της Ευρώπης αντιμετώπισε την Ελληνική Επανάσταση αρνητικά, στο πλαίσιο της πολιτικής της Ιεράς Συμμαχίας αλλά και των συμφερόντων και του ανταγωνισμού, οι ευρωπαϊκοί λαοί είδαν τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων με συμπάθεια και ενθουσιασμό.