Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2018

Καλά Χριστούγεννα

Φτάνουν Χριστούγεννα λοιπόν! Παραμονή
κι εμείς σαν όλους ετοιμάσαμε γιορτή.
Μα δεν είν’ άνετα σαν φάτνη εδώ μέσα:
Μπαίνει το κρύο από παντού, δεν έχει μπέσα.
Χριστούλη, κόπιασε, γεννήσου αν θες, μα κοίτα:
Σου στρώσαμε, δεν έχει τζάκι όμως και πίττα.
Τρέμουμε κι όλοι αγκαλιαζόμαστε σφιχτά
σαν τους πρωτόγονους σε σκοτεινή σπηλιά.
Το χιόνι πέφτει στο κορμί μας, το παγώνει·
το χιόνι εισβάλει στην καλύβα και σαρώνει.
Κόπιασε, χιόνι, μπες, θα βρεις φίλους εδώ:
Κι εμάς μας έδιωξαν από τον ουρανό.

Πέμπτη 8 Νοεμβρίου 2018

Ο λίθος στη μινωική τέχνη

Κύπελλο του αρχηγού, από την Αγία Τριάδα
Είναι κάποιος ηγεμόνας με αξιωματούχο
σε κάποια τελετή;
Μία ανδρική μορφή με βοστρύχους, στο δεξί
χέρι προτάσσει δόρυ ή ράβδο και στα μαλλιά,
στον λαιμό και στους καρπούς φοράει
κοσμήματα. Η αριστερή μορφή κρατεί ξίφος.
Στην πίσω όψη τρεις άνδρες σηκώνουν
δέρματα ζώων.
Στον τομέα της λιθοτεχνίας η Κρήτη έχει και εδώ την πρωτοπορία, όπως αποδεικνύεται από το πλήθος των αγγείων που έχουν ανακαλυφθεί.
Κατά τη λεγόμενη Νεοανακτορική εποχή (1700-1500 π.Χ.) τα νέα ανάκτορα της Κνωσού, της Φαιστού, της Ζάκρου, και οι ανακτορικές εγκαταστάσεις στα Χανιά, στην Αγία Τριάδα και στις Αρχάνες αποτελούν περιτρανείς αποδείξεις ότι η περίοδος αυτή είναι και η εποχή της μεγίστης ακμής του μινωικού πολιτισμού για τον οποίο τόσα λίγα ξέρουμε.
Και η λιθογλυφία κατ' αυτό το διάστημα  πραγματοποιεί σημαντικότατη πρόοδο. Φτάνει μόνο να αναλογιστούμε την απλότητα των εργαλείων της εποχής –σμίλες από οψιανό ή πυριτόλιθο και αργότερα χαλκό, τρυπάνια και ένα λειαντικό μέσο (άμμο ή σμύριδα Νάξου)– για να αντιληφθούμε τη δεξιοτεχνία των Μινωιτών λιθοξόων στην κατασκευή των λίθινων έργων. Αγγεία από βασάλτη, λιπαρίτη, οψιανό, φλεβωτά μάρμαρα και ορεία κρύσταλλο χρησιμοποιούνται παρά τη σκληρότητα του πετρώματος. Όλα τα αγγεία ήταν πολυτελή και θα πρέπει να αποτελούσαν δώρα ή διακοσμητικά αντικείμενα.
Θα παρουσιασθούν μερικά αντιπροσωπευτικά δείγματα, αληθινά έργα τέχνης, της αριστοτεχνικής σχέσης των Κρητών με τον λίθο, και τα οποία όλα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου.

Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου 2018

Έτσι, απλά...


Η αλήθεια βγαίνει χυτή σαν το νιόκοπο άγαλμα,
μόνον μέσ' από τα καθάρια νερά της μοναξιάς


Δευτέρα 3 Σεπτεμβρίου 2018

Ιωάννης Καποδίστριας: Ο αναμορφωτής της Ελλάδας με το άδοξο τέλος

(Κέρκυρα 1776 - Ναύπλιο 1831). Ευρωπαίος διπλωμάτης, πολιτικός και γιατρός. Θα καταβληθεί μια προσπάθεια να καταγραφεί αδρομερώς ο βίος και το έργο της μεγάλης αυτής μορφής που αδικήθηκε από την ελληνική Ιστορία και δεν αναγνωρίσθηκε όσο θα έπρεπε.
Γόνος επιφανούς κερκυραϊκής οικογένειας, ανέλαβε σημαντικές θέσεις στη διοίκηση της Ιονίου Πολιτείας (1802-1807). Υπηρέτησε στο υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας (1809). Ανέλαβε ως «εν ενεργεία σύμβουλος της Επικρατείας», όπως τον είχε ονομάσει ο τσάρος Αλέξανδρος Α’, τη λύση του περίπλοκου ζητήματος της Ελβετίας (1813-1814) και εκτέλεσε με επιτυχία την αποστολή του, θεμελιώνοντας το ομοσπονδιακό σύστημα της χώρας και κατοχυρώνοντας την ουδετερότητά της. Οι Ελβετοί, μάλιστα, αναγνωρίζοντας τις υπηρεσίες του, τον τίμησαν με πολλούς τρόπους, και ιδιαίτερα η πόλη της Γενεύης και τα γαλλόφωνα καντόνια τον ονόμασαν επίτιμο πολίτη τους.
Συμμετείχε μάλιστα στο Συνέδριο της Βιέννης το1815. Διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας (1815-1822), ενώ προκάλεσε αντιδράσεις για τις φιλελεύθερες απόψεις του. Όταν του ζητήθηκε, αρνήθηκε να αναλάβει την ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας (1817) με το αιτιολογικό ότι οι συνθήκες για επανάσταση δεν ήταν ακόμη ώριμες. Η ιδεολογία και το «πολιτικό του πιστεύω» δεν ήταν συμβατά με επαναστατικά κινήματα, και επίσης θεωρούσε ότι μια εξέγερση στην Ελλάδα, χωρίς την απαραίτητη προετοιμασία, θα συναντούσε την καθολική αποδοκιμασία των αντιδραστικών κύκλων της Ευρώπης και ίσως να προκαλούσε και στρατιωτική επέμβαση, όπως έγινε με την επανάσταση των Καρμπονάρων στη Νεάπολη.

Τρίτη 26 Ιουνίου 2018

Το αρχαίο ελληνικό δράμα

«Έστιν ουν τραγωδία, μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας, μέγεθος εχούσης, ηδυσμένω λόγω, χωρίς εκάστου των ειδών εν τοις μορίοις, δρώντων και ου δι’ απαγγελίας, δι’ ελέου και φόβου περαίνουσαν την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν». (Αριστοτέλης)

Το δράμα είναι μία πράξις που απέκτησε από την αρχαιότητα ειδική σκηνική σημασία και ταυτίζεται με τον όρο θέατρον, δηλαδή τον τόπο όπου θεώνται οι θεαταί τα δρώμενα. Αποτελείται από την τραγωδία και την κωμωδία, που προήλθαν το πιθανότερο από ιεροτελεστίες οι οποίες αποτελούσαν μέρος της λατρείας του Διονύσου. Στη διάρκεια των ιεροτελεστιών αυτών ένας χορός, δηλαδή μια ομάδα χορευτών, με ενδυμασία Σατύρων ή τράγων έψαλλε τον διθύραμβο (ωδή της χορικής λυρικής ποίησης), και ένας «κορυφαίος» του χορού άνοιγε διάλογο μαζί τους ψάλλοντας μόνος. Επομένως η τραγωδία προέρχεται από την «τράγων ωδήν».

Τρίτη 8 Μαΐου 2018

Ο τρίτος βράχος από τον Ήλιο


Ένας επιστήμων κοσμοπολίτης, που «πολλών δ’ ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω», ο οποίος, τουλάχιστον για μια μειονότητα ανθρώπων, δεν είναι αδιάφορος. Μιλάμε για τον καταξιωμένο διεθνώς Δημήτρη Νανόπουλο, ταγμένο στην εξερεύνηση και στην κατανόηση του αχανούς και άγνωστου Σύμπαντος, ο οποίος αναζητεί αενάως «την τελική και ολοκληρωτική γνώση». Ένα από τα μεγαλύτερα μυαλά της Φυσικής, ένας αναρχικός του πνεύματος και ανυπότακτος, όπως ο ίδιος δηλώνει. Το κύριο ερευνητικό έργο του ανήκει στο πεδίο της Σωματιδιακής Φυσικής ή Φυσικής Υψηλών Ενεργειών και της Κοσμολογίας, ενώ στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα ανήκουν και η δημιουργία μιας ενοποιημένης θεωρίας όλων των δυνάμεων της φύσης, η θεωρία του Παντός, η υπερσυμμετρία, η υπερβαρύτητα, η Θεωρία των Χορδών και η Βιοφυσική.
Γεννήθηκε το 1948 στο Χαρβάτι (σημερινή Παλλήνη) και το επώνυμό του δεν είναι Νανόπουλος, είναι Νάκας. Όνομα της Βορείου Ηπείρου που ο παππούς του το άλλαξε για να ακούγεται πιο ελληνικό, όταν επέστρεψε από τη Νέα Υόρκη στην πατρίδα του θεωρώντας καθήκον του να συμμετάσχει στον Βορειοηπειρωτικό αγώνα, το 1914.

Πέμπτη 26 Απριλίου 2018

Η ποίηση και η φύση έχουν... Άνοιξη

Η άνοιξη, πιστή και ακριβής στο ραντεβού της και, μη ορρωδώντας προ ουδενός, κατέφθασε και πάλι με όλο της το κάλλος. Η ποίηση, και αυτή πιστή στην αποστολή της, εμπνεύσθηκε από την άνοιξη και την ύμνησε πότε με αισιοδοξία και πότε μελαγχολικά, δωρίζοντάς μας καρπούς οίστρου που πάλλουν το είναι μας και αποτυπώνουν συγκινήσεις, αξίες και μηνύματα, που οι ποιητές, ως θεματοφύλακες, διαφυλάσσουν ως κόρην οφθαλμού για την πορεία του έρημου ανθρώπου σε αυτόν τον πλανήτη.
Ευσεβής πόθος, μια άνοιξη του δίποδου ζώου που ενώ θεωρεί με οίηση ότι είναι νοήμον και ικανό για τα μέγιστα, ιχνηλατεί αυτούς τους καιρούς στα σκοτάδια.

Παρασκευή 9 Μαρτίου 2018

Βίνσεντ βαν Γκογκ -
Το εσωτερικό αποτύπωμα στον καμβά με φόντο τον έξω κόσμο

(Χρόουτ-Ζίντερτ, Βραβάντη 1853 - Ουβέρ-συρ-Ουάζ 1890)
Ο τόσο σημαντικός Ολλανδός ζωγράφος (η ορθή προφορά του ονόματός του είναι Φαν Χοχ) υπήρξε μια ανήσυχη φύση και έζησε μια σύντομη και τραγική ζωή.
Η εικόνα που δίνεται γενικά στους καλλιτέχνες ως παρανοϊκές μεγαλοφυΐες με αδυσώπητο πεπρωμένο, στον Βαν Γκογκ ενσαρκώνεται πλήρως, τρέφοντας πλουσιοπάροχα τη φιλολογία με τον θρύλο του.
Έδωσε ολοκληρωτικά τον εαυτό του στην αρχή στη θρησκεία αφού έλαβε θεολογικές σπουδές και ανέλαβε ιεροκήρυκας μέχρι αυτοθυσίας στους ανθρακωρύχους του Μποριναίζ. Κατόπιν αφοσιώθηκε στη ζωγραφική, με μια οδυνηρή και βίαιη ένταση, που έφθανε στον παροξυσμό. Διοχέτευσε όλες του τις δυνάμεις στο σχέδιο, αναζητώντας την αλήθεια για τον άνθρωπο και την απελπιστική του μοίρα μέσα στις προσωπογραφίες, τα τοπία και τις νεκρές φύσεις.
Διαχωρίζοντας την αρρώστια του, για την οποία μπορεί να μιλήσει ψυχρά μόνο η ιατρική επιστήμη, βλέπουμε στο έργο του την ασφυξία και την έντονη πάλη ενός ανθρώπου απέναντι σε έναν κόσμο που τον αρνήθηκε, μια κοινωνία που εκείνη την εποχή, της βιομηχανοποίησης και των κοινωνικών της συνεπειών, εξύφαινε την υποδούλωση και την αποδόμηση του ανθρώπου. Εκείνο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι χάριν της ευαισθησίας του και της ιδιαίτερης αντίληψής του είχε μια ξεχωριστή ικανότητα να συλλαμβάνει την κάθε λεπτομέρεια στο οπτικό του πεδίο.

Τρίτη 9 Ιανουαρίου 2018

Η Ασίνη, ο βασιλιάς της και η άλλη ιστορία

Σήμερα είναι ένα χωριό, αρχοντοχώρι το λένε, πλαισιωμένο από πορτοκαλιές, μανταρινιές και ελιές, με σήμα κατατεθέν τον όμορφο λοφίσκο του Προφήτη Ηλία που έχει το σχήμα αβγού. Μερικά μέτρα μετά την άκρη του χωριού δεσπόζει σε ένα βραχώδες ακρωτήριο η ακρόπολη της αρχαίας Ασίνης μαζί με την παραλία της, το  Καστράκι. Το ήπιο κλίμα, η εύφορη ενδοχώρα, αλλά περισσότερο η μορφολογία και η στρατηγική θέση του υψώματος συνέβαλαν καθοριστικά στο να επιλεγεί ως τόπος εγκατάστασης – φυσικό οχυρό και ασφαλές απάνεμο λιμάνι.

Πέμπτη 4 Ιανουαρίου 2018

Κώστας Καρυωτάκης - γνήσιος και βαθιά αισθαντικός

(Τρίπολη 1896 - Πρέβεζα 1928)
 Ποιητής της νεορομαντικής και νεοσυμβολιστικής σχολής του Μεσοπολέμου και ο πιο αντιπροσωπευτικός της εποχής του. Ο Καρυωτάκης δεν έζησε ποτέ στη γενέτειρά του Τρίπολη λόγω του επαγγέλματος του πατέρα του, ο οποίος  ως δημόσιος υπάλληλος μετεκινείτο σε διάφορες πόλεις. Τελείωσε τη Νομική Σχολή Αθηνών και αναζητώντας δημόσιο διορισμό τοποθετήθηκε στη Νομαρχία Σύρου και έπειτα νομαρχεύων στην Άρτα. Στη συνέχεια πέτυχε μετάθεση για την Αθήνα όπου υπηρέτησε στη Νομαρχία Αττικής και στο υπουργείο Προνοίας. Ακολούθησαν διάφορες αποσπάσεις και μεταθέσεις του, με προτελευταία την Πάτρα και τελευταία την Πρέβεζα. Έζησε κάτω από την απειλή της ωχράς σπειροχαίτης, επιστημονική ονομασία που ο ίδιος χρησιμοποιούσε, και η οποία προκαλεί τη σύφιλη. Το επώνυμο αυτό το είχε πάρει ο  παππούς του, ένας πλούσιος και επιτυχημένος κτηματίας νοικοκύρης ο οποίος, όταν ήταν μικρός είχε μείνει ορφανός στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης και αναγκάστηκε να καταφύγει σε ένα χωριουδάκι, τα Καργιώτικα, κοντά στη Συκιά Κορινθίας. Εκεί έκανε κάθε είδους δουλειά για να ζήσει και οι ντόπιοι τον φώναζαν Το καημένο το καργιωτάκι. Έτσι, του έμεινε το επώνυμο.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...