Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2013

Ρόζα Παρκς: σημαιοφόρος στη μάχη κατά του ρατσισμού

Όταν η «ράφτρα» Ρόζα Παρκς άλλαξε την Ιστορία
Αλαμπάμα, βράδυ της 1ης Δεκεμβρίου 1955. Η Ρόζα Παρκς, μια 42χρονη μαύρη μοδίστρα, επιστρέφοντας με το λεωφορείο από τη δουλειά αγγίζει χωρίς να το γνωρίζει την Ιστορία. Θωρακίζεται με το θάρρος του αυτοσεβασμού και της αξιοπρέπειας και αρνείται να παραχωρήσει τη θέση της σε έναν λευκό. Η άμεση σύλληψή της κινητοποιεί τους μαύρους της Αλαμπάμα με επικεφαλής τον νεαρό και άγνωστο ακόμη τότε αιδεσιμότατο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
«Οι άνθρωποι λένε ότι δεν παραχώρησα τη θέση μου γιατί ήμουν κουρασμένη, αλλά δεν είναι αλήθεια. Δεν ήμουν σωματικά κουρασμένη ή περισσότερο κουρασμένη από μια συνηθισμένη μέρα. Όχι, η μόνη κούραση ήταν αυτή τού να υποχωρώ». Κάποιοι τη γνωρίζουν, οι περισσότεροι όμως ίσως απλώς να έχουν ακούσει το όνομά της...
Ρόζα Παρκς, η Αφροαμερικανή μοδίστρα, που αρνήθηκε να σηκωθεί και να δώσει τη θέση της σε έναν λευκό όπως απαιτούσε ο νόμος περί φυλετικού διαχωρισμού στην Αμερική και, έτσι, έγινε με μια της κίνηση σύμβολο του αντιρατσιστικού κινήματος στην Αμερική και σύμβολο αντίστασης όλης της αφροαμερικανικής κοινότητας.
Η Αμερική του ρατσισμού: Η Παρκς μεγάλωσε σε έναν κόσμο διαχωρισμένο, όπου υπήρχε ο κόσμος των λευκών και ο κόσμος των μαύρων. Στον Αμερικανικό Νότο ο νόμος περί φυλετικού διαχωρισμού ήταν φανερός σε όλες τις πτυχές της ζωής, από τα λεωφορεία ως τα τρένα, τα σχολεία και τα μπαρ, οι νόμοι καθόριζαν διαφορετικά καθίσματα, βαγόνια και χώρους εστίασης για τους λευκούς και διαφορετικά για τους μαύρους.

Γεννημένη στις 4 Φεβρουαρίου του 1913 στην Αλαμπάμα, η Ρόζα βίωσε από μικρή τον κοινωνικό και τον φυλετικό ρατσισμό. «Όταν τα λευκά παιδιά πήγαιναν στο σχολείο με το λεωφορείο, τα παιδιά των έγχρωμων πήγαιναν με τα πόδια. Έβλεπα κάθε μέρα το λεωφορείο να περνά δίπλα μου… αλλά δεν είχα άλλη επιλογή από το να το δεχτώ. Ήταν τότε που πρωτοκατάλαβα ότι υπάρχει ο κόσμος των λευκών και ο κόσμος ο δικός μας». Η Ρόζα παντρεύτηκε, μετακόμισε στο Μοντγκόμερι και δούλευε ως μοδίστρα, ενώ ήταν εθελοντικό μέλος της οργάνωσης ΝΑΑCP (National Association for the Advancement of Colored People) για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Την 1η Δεκεμβρίου του 1955, έπειτα από μια μέρα δουλειάς, η Ρόζα επιβιβάζεται στο λεωφορείο. Στα λεωφορεία του Μοντγκόμερυ οι έγχρωμοι έπρεπε να κάθονται στις πίσω σειρές που προορίζονταν μόνο για αυτούς, ενώ μπορούσαν να καθίσουν και σε κάποιες θέσεις στη μέση, από τις οποίες έπρεπε να σηκωθούν αν στο λεωφορείο υπήρχε όρθιος λευκός.
Επιπλέον, οι έγχρωμοι ήταν αναγκασμένοι να μπαίνουν από την μπροστινή πόρτα, ώστε να επικυρώνουν το εισιτήριό τους και έπειτα να κατεβαίνουν και να επιβιβάζονται από την πίσω πόρτα, ώστε να μην περνούν μπροστά από τους λευκούς. «Την πρώτη φορά που ανέβηκα σε λεωφορείο, μια βροχερή μέρα του 1943, ο οδηγός απαίτησε να κατέβω και να μπω από την πίσω πόρτα. Καθώς έβγαινα μου έπεσε το πορτοφόλι, κοντοστάθηκα στις θέσεις που προορίζονταν για τους λευκούς και τότε ο οδηγός εξοργίστηκε και με κατέβασε».

Μια στιγμή για την Ιστορία:  Εκείνη λοιπόν τη μέρα του Δεκεμβρίου η 42χρονη Ρόζα κάθισε στην πρώτη σειρά που προοριζόταν για τους έγχρωμους πολίτες. Όταν το λεωφορείο γέμισε και τέσσερεις λευκοί ήταν όρθιοι, ο οδηγός απαίτησε να αδειάσει η πρώτη σειρά που προοριζόταν για τους έγχρωμους. Η Ρόζα ήταν η μόνη που αρνήθηκε να σηκωθεί. 
«Γιατί δεν σηκώνεσαι;»
«Δεν νομίζω ότι πρέπει να σηκωθώ».
«Άμα δεν σηκωθείς θα αναγκαστώ να φωνάξω την αστυνομία».
«Τότε να το κάνετε».
Και ο οδηγός, Τζέιμς Μπλέικ, ο ίδιος που το 1943 την είχε αφήσει στη βροχή, κάλεσε την αστυνομία που τη συνέλαβε.
Μετά την αποφυλάκισή της, στις 5 Δεκεμβρίου, αποφασίστηκε να διεξαχθεί μποϊκοτάζ στα λεωφορεία του Μοντγκόμερυ, με επικεφαλής την οργάνωση Montgomery Improvement Association (MIA) και τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, πάστορα εκκλησίας της πόλης. Οι περισσότεροι μαύροι της περιοχής το διάστημα αυτό πήγαιναν στις δουλειές τους και γενικότερα μετακινούνταν είτε με ιδιωτικά αυτοκίνητα είτε με κάρα και ποδήλατα, ή με τα πόδια. Επίσης οι μαύροι ταξιτζήδες χρέωναν την κούρσα μόλις 10 σεντς, όσο δηλαδή κόστιζε το εισιτήριο στα λεωφορεία. Όταν αυτό έγινε γνωστό, οι Αρχές της πόλης αποφάσισαν να επιβάλλονται πρόστιμα σε όσους χρέωναν την κούρσα λιγότερο από 45 σεντς.

Η συνέχιση του μποϊκοτάζ και η μεγάλη συμμετοχή σε αυτό είχε ως συνέπεια και την αύξηση της συμμετοχής λευκών κατοίκων της πόλης, που ήταν αντίθετοι στην κατάργηση του φυλετικού διαχωρισμού ή πλήττονταν οικονομικά από το μποϊκοτάζ, στο White Citizen's Council. Άτομα που συμμετείχαν στο μποϊκοτάζ έγιναν πολλές φορές στόχος επιθέσεων. Εμπρηστικές επιθέσεις έγιναν και εναντίον των σπιτιών των Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και Ραλφ Αμπερνάθυ, αλλά και εναντίον τεσσάρων εκκλησιών της μαύρης κοινότητας του Μοντγκόμερυ.
Κατά τη διάρκεια του μποϊκοτάζ συνελήφθησαν για παρακώληση συγκοινωνιών 156 άτομα, μεταξύ των οποίων και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Καταδικάστηκε σε πρόστιμο 500 δολαρίων ή φυλάκιση 386 ημερών. Τελικά έμεινε στη φυλακή δύο εβδομάδες. Ύστερα από το μποϊκοτάζ, που κράτησε περισσότερο από 381 μέρες, και έφερε τις εταιρείες μεταφορών στα όρια της καταστροφής καθώς το 75% αυτών που χρησιμοποιούσαν λεωφορεία ήταν έγχρωμοι, τον Νοέμβριο του 1956 το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ κήρυξε αντισυνταγματικό τον νόμο για τον φυλετικό διαχωρισμό. Ήταν η πρώτη νίκη του κινήματος για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα των έγχρωμων πολιτών στην Αμερική ως την ιστορική ομιλία του Λούθερ Κινγκ «Έχω ένα όνειρο», ως την ιστορική νίκη…
Για τους λόγους αυτούς, η Ρόζα Παρκς σήμερα αναφέρεται ως «Μητέρα του σύγχρονου κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων».
Το 1996 της απονεμήθηκε το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας. Το 1999 τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσου για τον αγώνα της κατά του ρατσισμού. Είναι η πρώτη γυναίκα της οποίας η σορός εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στη Ροτόντα του Καπιτωλίου. 
Πηγή:
THEINSIDER - Μαριλένα Πλέντη


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...