Ιερή δουλεία, ιερή πορνεία και εταίρες

Δύο εταίρες αλείφονται με αρώματα (500 π.Χ.)
Αρχαιολογικό Μουσείο Ταρκυνίας

Ο  θεσμός της ιεροδουλίας ήταν καθιερωμένος σε πολλές θρησκείες και είχε διαδοθεί σε ολόκληρο τον χώρο της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής εξ αρχαιοτάτων χρόνων. Μαρτυρείται, με διαφορετικά έθιμα και δοξασίες φυσικά, σε Αίγυπτο, Βαβυλώνα, Φοινίκη, Παλαιστίνη. Νεαρές κοπέλες αφιερώνονταν στον πάνδημο έρωτα, μιμούμενες την ένωση του Ουρανού με τη Γη, του αρσενικού με το θηλυκό. Οι ιερόδουλοι ήταν δούλοι, αφιερωμένοι σε μια θεότητα ή σε ένα ιερό θεού, εν αντιθέσει προς τους ιδιωτικούς, βασιλικούς, δημόσιους δούλους. Τα μεγάλα ιερά, λόγω ακριβώς της ευρείας έκτασης και της κτημοσύνης των, είχαν ανάγκη από πολλούς δούλους για τη διακονία του ναού, των ιερέων, των επισκεπτών και για την καλλιέργεια των ιερών κτημάτων. Ήταν δούλοι κυρίως που προέρχονταν από αιχμαλωσία αλλά και ελεύθεροι πολλές φορές που εκουσίως αφιερώνονταν στους θεούς και στη θεία λατρεία. Στη δεύτερη αυτήν τάξη υπάγονταν και οι ιερόδουλες, οι οποίες προσέφεραν στους θεούς το αργύριο που συνέλεγαν. 

Γραικοί, Ρωμιοί, Έλληνες: μια παρεξήγηση

Είναι όροι που πολλές φορές μας ενοχλούν, επειδή νομίζουμε ότι είναι περιφρονητικοί ή κοροϊδευτικοί για το έθνος μας. Εντούτοις, μας προσδιορίζουν, και είναι δικά μας εθνικά ονόματα. Στη μακρόχρονη ιστορία του ελληνισμού οι έννοιες αυτές δεν είχαν πάντα το ίδιο εύρος, συχνά οι όροι που τις δήλωναν παραμερίστηκαν ή υποκαταστάθηκαν από άλλους, γεγονός που οφείλεται στις ιστορικές περιπέτειες, στις ιδεολογικές διαφοροποιήσεις που είτε προκλήθηκαν από αυτές τις περιπέτειες είτε συνδέθηκαν με την εμφάνιση νέων κοσμοθεωρητικών ρευμάτων. Εκφράζουν όμως και αυτοί την υπόσταση του ελληνισμού και τελικά έχουν ταυτιστεί άρρηκτα με αυτόν.

Κατά τον Αριστοτέλη Γραικοί είναι το παλαιότερο όνομα των Ελλήνων. Στα Μετεωρολογικά (352α) διαβάζουμε ότι την εποχή του κατακλυσμού του Δευκαλίωνα περί την Ελλάδα την αρχαίαν κατοικούσαν οι καλούμενοι τότε Γραικοί, τώρα δε Έλληνες.  Αυτήν την τοποθετεί, μάλιστα, στην Ήπειρο και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή της Δωδώνης και του Αχελώου. Παρά το μυθολογικό περιεχόμενο του χωρίου δεν πρέπει να προσπεράσουμε άκριτα τον Αριστοτέλη. Εξάλλου και η βασική συλλογιστική για την προέλευση και την εγκατάσταση των Ελλήνων στον ελληνικό χώρο τοποθετεί τον κύριο τόπο της καθόδου τους στη Δυτική Ελλάδα. Και ο Ησίοδος στους Καταλόγους κάνει μνεία ενός επώνυμου ήρωα, του Γραίκου, γιου του Δία και της Πανδώρας του Δευκαλίωνα. Συν τοις άλλοις, κάποιοι ισχυρίζονται ότι ο λυρικός ποιητής Αλκμάν (7ος  αι. π.Χ.) χρησιμοποιούσε το εθνικό αυτό όνομα, όπως φαίνεται από τον στίχο: «Γραίκες των Ελλήνων μητέρες», το οποίο όμως άλλοι ερμηνεύουν διαφορετικά, ότι δηλαδή σχετίζεται με τη λέξη γραυς=γρια, το οποίο μετασχηματίζει όπως η λέξη γυναίκες.