Οδυσσέας Ελύτης έφα και ψηφίδες «Εκ του πλησίον»

 Τι εύκρατη που γίνεται η σκέψη όταν τα μπλε σου βγαίνουν περίπατο!

Σε μια συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στις 19 Οκτωβρίου 1979, στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία, όταν είχε αναγγελθεί η βράβευση του Οδυσσέα Ελύτη με το Νομπέλ Λογοτεχνίας, ο κορυφαίος ποιητής μας, ως μέγας οραματιστής,  οπλισμένος με αυτές τις κεραίες που συλλαμβάνουν τα μηνύματα,  και σκιαγραφώντας την  εικόνα του μέλλοντος,  είχε δηλώσει προφητικά:

«Ήδη, σας το είπα. Είναι η βαρβαρότητα. Τη βλέπω να ’ρχεται μεταμφιεσμένη, κάτω από άνομες συμμαχίες και προσυμφωνημένες υποδουλώσεις. Δεν θα πρόκειται για τους φούρνους του Χίτλερ ίσως, αλλά για μεθοδευμένη και οιονεί επιστημονική καθυπόταξη του ανθρώπου. Για τον πλήρη εξευτελισμό του. Για την ατίμωσή του. Οπότε αναρωτιέται κανείς: Για τι παλεύουμε νύχτα μέρα κλεισμένοι στα εργαστήριά μας; Παλεύουμε για ένα τίποτα, που ωστόσο είναι το παν. Είναι οι δημοκρατικοί θεσμοί, που όλα δείχνουν ότι δεν θ’ αντέξουν για πολύ. Είναι η ποιότητα, που γι’ αυτή δεν δίνει κανείς πεντάρα. Είναι η οντότητα του ατόμου, που βαίνει προς την ολική της έκλειψη. Είναι η ανεξαρτησία των μικρών λαών, που έχει καταντήσει ήδη ένα γράμμα νεκρό. Είναι η αμάθεια και το σκότος. Ότι οι λεγόμενοι «πρακτικοί άνθρωποι» –κατά πλειονότητα, οι σημερινοί αστοί– μας κοροϊδεύουν, είναι χαρακτηριστικό.

Εκείνοι βλέπουν το τίποτα. Εμείς το παν. Πού βρίσκεται η αλήθεια, θα φανεί μια

μέρα, όταν δεν θα ’μαστε πια εδώ. Θα είναι, όμως, εάν αξίζει, το έργο κάποιου απ’ όλους εμάς. Και αυτό θα σώσει την τιμή όλων μας – και της εποχής μας».

Ακούγεται μια βοή. Θα ’ναι τα γεγονότα που ολοένα τρέχουν. Μερικά παραχαραγμένα σαν χαρτονομίσματα. Ζητώ ν’ αγοράσω αξιοπρέπεια σαν αυτή των ελεφάντων που απομακρύνονται για να πεθάνουν. Είναι μέρες τώρα που ανεβοκατεβαίνω σκαλιά χωρίς να βρίσκω το σπίτι μου. Θα πρέπει να γραφτεί και το τελευταίο κεφάλαιο της ιστορίας για να δω αν ανήκω στη φυλή σας. Δε μου αρέσει. Όλα τελειώνουν κάποτε.


 

Θαυμάσια που τρέχει ο ουρανός, αν κρίνεις απ’ τα σύννεφα.

Με την προϋπόθεση ότι και οι έννοιες έχουν τη δική τους ύλη θα ’ταν επίτευγμα μέγα να φτάσει κανείς ως το Αγαθόν και να επιτύχει τη διάσπαση του ατόμου του. Ο αέρας απ’ την έκρηξη θα αρκούσε να σαρώσει και φυλακές και νοσοκομεία.

Φθόγγοι Πομπηίας υποχθόνιοι μαζί με κατά καιρούς καταρρέουσες λέξεις από τον Δάντη έως τον Ungaretti σ’ ένα εικοσιτετραώρου διαρκείας ηλιοβασίλεμα, παρισταμένης πάντοτε και της σελήνης, γίνονται τα προσκόμματα στην απόφαση της ανθρωπότητας να θέσει τέρμα στην ιστορία της.

Της λέπρας πρώτο σύμπτωμα το χρήμα. Σωρεύει ο φιλάργυρος ανυπαρξία και χαίρεται

* * *

Είναι χρόνια τώρα που περιμένω μιαν απόφαση. Μα δεν παρουσιάστηκε κανείς.

* * *

Είναι τόσο σχετικά τα μεγέθη, που αυτοκαταργούνται. Ένα ικανό μυρμήγκι βαρύνει –σε απόλυτο αξία– περισσότερο από έναν μέτριο πρωθυπουργό.

Την άνοιξη αν δεν τη βρεις τη φτιάχνεις. Και ή πας να παίξεις τρικυμία ή πνίγεσαι.

* * *

Το πείσμα είναι υγεία. Είναι μια πρωινή γυμναστική που πρέπει να την κάνουμε κάθε μέρα εάν θέλουμε να κρατήσουμε την επαφή μας με το ζωντανό μέρος των πραγμάτων.

Μια εξίσωση από κολοκύθια που βράζουν χωρίς κανέναν προορισμό είναι η ζωή. Αμέτε να μετρηθείτε, αχθοφόροι του ονόματός σας.

***

Φαντασία ψυγείου δεν μας χρειάζεται ούτε διαλογισμός καπνιστός.

* * *

Χρειάζεται να ’ναι η σκέψη σου πέστροφα και να μη φτάνει ποτέ της ως τη φωτιά.

Μαρίνα Μαραγκού
texnografia.blogspot.com

---