Ο λίθος στη μινωική τέχνη

Κύπελλο του αρχηγού, από την Αγία Τριάδα

Είναι κάποιος ηγεμόνας με αξιωματούχο

σε κάποια τελετή;
Μία ανδρική μορφή με βοστρύχους, στο δεξί
χέρι προτάσσει δόρυ ή ράβδο και στα μαλλιά,
στον λαιμό και στους καρπούς φοράει
κοσμήματα. Η αριστερή μορφή κρατεί ξίφος.

Στην πίσω όψη τρεις άνδρες σηκώνουν
δέρματα ζώων.

Στον τομέα της λιθοτεχνίας η Κρήτη έχει και εδώ την πρωτοπορία, όπως αποδεικνύεται από το πλήθος των αγγείων που έχουν ανακαλυφθεί.
Κατά τη λεγόμενη Νεοανακτορική εποχή (1700-1500 π.Χ.) τα νέα ανάκτορα της Κνωσού, της Φαιστού, της Ζάκρου, και οι ανακτορικές εγκαταστάσεις στα Χανιά, στην Αγία Τριάδα και στις Αρχάνες αποτελούν περιτρανείς αποδείξεις ότι η περίοδος αυτή είναι και η εποχή της μεγίστης ακμής του μινωικού πολιτισμού για τον οποίο τόσα λίγα ξέρουμε.
Και η λιθογλυφία κατ' αυτό το διάστημα  πραγματοποιεί σημαντικότατη πρόοδο. Φτάνει μόνο να αναλογιστούμε την απλότητα των εργαλείων της εποχής –σμίλες από οψιανό ή πυριτόλιθο και αργότερα χαλκό, τρυπάνια και ένα λειαντικό μέσο (άμμο ή σμύριδα Νάξου)– για να αντιληφθούμε τη δεξιοτεχνία των Μινωιτών λιθοξόων στην κατασκευή των λίθινων έργων. Αγγεία από βασάλτη, λιπαρίτη, οψιανό, φλεβωτά μάρμαρα και ορεία κρύσταλλο χρησιμοποιούνται παρά τη σκληρότητα του πετρώματος. Όλα τα αγγεία ήταν πολυτελή και θα πρέπει να αποτελούσαν δώρα ή διακοσμητικά αντικείμενα.
Θα παρουσιασθούν μερικά αντιπροσωπευτικά δείγματα, αληθινά έργα τέχνης, της αριστοτεχνικής σχέσης των Κρητών με τον λίθο, και τα οποία όλα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου.