Εγχειρήσεις στην αρχαία Ελλάδα

ΑΡΧΑΝΕΣ

Ένα εύρημα από  τις Αρχάνες της Κρήτης ανατρέπει τα όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα για το επίπεδο της Ιατρικής στην αρχαία Ελλάδα. Πρόκειται για ένα μινωικό κρανίο με επουλωμένα σημάδια εξόστωσης. Το γεγονός ότι τα σημάδια έχουν επουλωθεί αποδεικνύει ότι ο ασθενής επέζησε της εγχειρήσεως . Αυτό το εύρημα ήρθε να επιβεβαιώσει όσους πίστευαν ότι στην αρχαία Ελλάδα η Ιατρική και η χειρουργική επιστήμη ήταν ανεπτυγμένες σε πολύ μεγάλο βαθμό. Δυστυχώς, ένα μεγάλο φάσμα παραγόντων (όπως οι λαθρανασκαφές, ή έλλειψη έρευνας και επισταμένης μελέτης στα ήδη υπάρχοντα ευρήματα, τα ελάχιστα διασωθέντα σχετικά κείμενα κ.λπ., ακόμη, ο όρκος σιωπής που έδιναν οι ασθενείς που θεραπεύονταν από τα κατά τόπους Ασκληπιεία, έχουν σημαντικό μερίδιο ευθύνης στη μέχρι πρότινος υποτίμηση του επιπέδου της αρχαίας ιατρικής των προγόνων μας.

Μινωικό κρανίο από τις Αρχάνες της Κρήτης. Στα βρεγματικά του οστά διακρίνονται (επουλωμένα) σημάδια εξόστωσης, τα οποία οφείλονται σε αρχαία χειρουργική επέμβαση.(Φωτ. από το Μουσείο του Σπηλαίου Πετραλώνων Χαλκιδικής)

Ανδρέας Κάλβος - «με λυρικά φτερά στα κρημνά της αρετής»

(Ζάκυνθος 1792 - Λονδίνο 1869). Κορυφαίος ποιητής του 19ου αιώνα, εισηγητής του νεοκλασικισμού στην επτανησιακή ποίηση. Τη θέση του στη λογοτεχνία κατέκτησε χάρη στις είκοσι ωδές του, με τις οποίες με αυστηρότητα σχεδόν ιερατική και υψηλά διανοήματα ανέβηκε σε υψηλή βαθμίδα της ποιητικής κλίμακας, και στέκει εκεί μόνος, προσηλωμένος σε κάποιες δικές του αξίες και προσωπικές αισθητικές εκτιμήσεις. Οι ωδές του αποτελούν έναν ιδιότυπο συγκερασμό από αρχαϊκά στοιχεία, κοραϊκούς τύπους, δημοτικές λέξεις και προσωπικά πλάσματα συχνά αυθαίρετα.

«Ο Κάλβος είχε πει λόγο μεγάλο. Είχε, πολύ πίσω στην ιστορία της ψυχής μας, χαράξει σημάδια, που οι συνέπειές τους θα έβγαιναν, αργά ή γρήγορα, μια μέρα στο φως». Μας μάγεψε λοιπόν  ο ποιητής, έστω και κάπως αργά. Από μια κοινότοπη εγκυκλοπαιδική παρουσίαση προτιμούμε να παραχωρήσουμε στον Ελύτη (ως έχοντα τα εχέγγυα) τον λόγο τον διαπνεόμενο  από ποίηση και να παρακολουθήσουμε την απόδυσή του να εισέλθει στα τόσο άγνωστα μονοπάτια του Επτανήσιου ποιητή που τον συγκινεί ιδιαίτερα.