Οδυσσέας Ελύτης... εις ανάμνησιν

Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Το ιστολόγιο αυτό τρέφει έναν ιδιαίτερο θαυμασμό για τον μεγάλο νομπελίστα ποιητή μας και επ’ ευκαιρία της επετείου της γέννησής του  επιλέγουμε σκόρπια κομμάτια – που έτσι κι αλλιώς δεν αλλοιώνουν καθόλου την κρυπτική σύνθεση της Μαρίας Νεφέλης (1979), αρχής γενομένης με το τραγούδι του ίδιου του ποιητή που αυτοπροσδιορίζεται τρυφερά και αποκαλυπτικά.
Εκείνος αναρωτιόταν εύστοχα και λυρικά πόσο μπλε να ξοδεύει άραγε ο Θεός για να μην τον βλέπουμε, εμείς χρωματίζουμε τα αποσπάσματα απλόχερα – με χρώματα που του ταιριάζουν νομίζουμε τόσο!

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ

Πρώτη φορά σ’ ενός νησιού τα χώματα

δύο του Νοεμβρίου ξημερώματα

 βγήκα να δω τον κόσμο και μετάνιωσα

τα «ζόρικα» που λεν αμέσως τα ’νιωσα.

 Μήνες εννέα πριν την πρώτη μέρα μου

δούλευα για το σπέρμα του πατέρα μου 

και πεντακόσιους τρεις 

κατά συνέχεια 

μετά – για την ψευτιά και την ανέχεια.

Δύσκολο δύσκολο της γης το πέρασμα

και να μη βγαίνει καν ένα συμπέρασμα.

Μέσα στον εαυτό μου τόσο κρύφθηκα

που μήτε ο ίδιος δεν τον αντελήφθηκα.

Ώσπου μια μέρα το ’φερε η περίσταση

κι αγάπησα χωρίς καμιάν αντίσταση

αλλά και στην προσπάθεια την ελάσσονα

πάντοτε βρε παιδιά μου τα θαλάσσωνα

πρώτον διότι κυνηγούσα το Άπιαστο

και δεύτερον γιατ’ ήμουν είδος Άμοιαστο.

Εφ’ ω και αφού την τύχη μου σιχτίρισα

πίσω στον εαυτό μου ξαναγύρισα.

ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΘΛΙΨΗ

Γεια σου θλίψη

Καλημέρα θλίψη

έντομο που φωλιάζεις μέσα μου

κι ολονυχτίς καραδοκείς πότε θ’ ανοίξω μάτι...
Στην αρχή σ’ έχω λησμονήσει·
κοιτάζω τις γραμμές του ταβανιού –
άξαφνα πατείς και μπαίνεις
στη συνείδηση.

Έρχεσαι να πικράνεις τον πρωινό καφέ
ν’ αποσπάσεις κάτι απ’ την ελάχιστη χαρά

του χεριού μου στο πόμολο του παραθύρου 

φέρνεις ανωμαλίες στο νερό του μπάνιου 

προκαλείς το πρώτο δυσάρεστο τηλεφώνημα 

είσαι τέρας

μικροσκοπικός Μινώταυρος που ζητάει τροφή 

και συντηρείται με το ελάχιστο... 

Τρως τρως Μινώταυρε·

είναι σάρκες αυτές δεν είναι αέρας

έτσι που πας δε θ’ απομείνει τίποτε.

Γεια σου θλίψη

Καλημέρα θλίψη

έχεις εγκατασταθεί μονίμως μέσα μας

είσαι χειρότερη από τους ιούς και τους βακίλους

οι φιλόσοφοι σ' εξετάζουν στο φασματοσκόπιο

έχεις δώσει λαβή σε μιαν εξαίρετη λογοτεχνία

τη διαβάζουμε και «βρίσκουμε τον εαυτό μας» 

πιπιλάμε τη μαύρη καραμέλα μας

Α τε να χαθούμε 

παλιοτόμαρα μιας ευτυχίας πέμπτου ή έκτου ορόφου.

  

Είναι πριν τον γνωρίσεις που αλλοιώνει ο θάνατος· 

από ζώντας με τις δαχτυλιές του επάνω μας
ημιάγριοι το μαλλί αναστατωμένο σκύβουμε
χειρονομώντας πάνω σ’ ακατανόητες άρπες. Αλλ’
ο κόσμος φεύγει... Άι άι δυο φορές τα’ ωραίο δε γίνεται
δε γίνεται η αγάπη.

Κρίμας κρίμας κόσμε 

Σ’ εξουσιάζουν μέλλοντες νεκροί·
και κανείς κανείς δεν έλαχε
δεν έλαχε ν’ ακούσει ακόμη
καν φωνήν αγγέλων καν υδάτων πολλών
καν εκείνο το «έρχου» που σε νύχτες αϋπνίας μεγάλης ονειρεύτηκα

Εκεί εκεί να πάω σ’ ένα νησί πετραδερό

που ο ήλιος το λοξοπατάει σαν κάβουρας

κι όλος τρεμάμενος ο πόντος ακούει κι αποκρίνεται.

Προς τι προς τι να ’σαι άνθρωπος

ο βαθμός της πολυτέλειας μες στο ζωικό βασίλειο

τι μπορεί να σημαίνει

εξόν κι αν έχεις ώτα ακούειν

μη φoβού α μέλλεις πάσχειν.

Εγώ δεν εφοβήθηκα
εγώ διόλου ταπεινά όμως υπόμεινα
εγώ το θάνατο είδα τρεις φορές
εγώ με διώξανε απ’ τις πόρτες έξω.

Αν έχεις ώτα ακούειν. Εγώ άκουσα
βουή σαν από πελαγίσιον κόχυλα

Έχω σηκώσει χέρι καταπάνου στα βουνά τα μαύρα

και τα δαιμονικά του κόσμου τούτου. Έχω πει στην

αγάπη «γιατί» και την έχω κυλήσει στο πάτωμα.

 Έγιναν οι πόλεμοι και ξανάγιναν και δεν έμεινε ούτ’

ένα κουρέλι να το κρύψουμε βαθιά στα πράγματά μας

και να το λησμονήσουμε. Ποιος ακούει; Ποιος άκουσε;

Δικαστές, παπάδες, χωροφύλακες, ποια είναι η χώρα σας;

Ένα κορμί μου μένει και το δίνω. Σ’ αυτό καλλιεργούνε, όσοι ξέρουν, τα ιερά,
όπως οι κηπουροί στην Ολλανδία τις τουλίπες.

Και σ’ αυτό πνίγονται όσοι δεν έμαθαν ποτέ από θάλασσα κι από κολύμπι

Θε μου πού πάει κανείς όταν δεν έχει μοίρα 

πού πάει κανείς όταν δεν έχει αστέρι

άδειος ο ουρανός άδειο το σώμα 

και μόνο η πίκρα στρογγυλή γεμάτη 

μες στη σελήνη τη μισή σαλεύοντας τ’ αγκάθια της 

ένας ακόμη που δε γίνεται ποτέ να πιάσεις 

θηλυκός αχινός.
TEXNOGRAFIA

---