Κλοντ Μονέ - ιμπρεσιονιστές ζωγράφοι

Ο ιμπρεσιονισμός είναι ένα σημαντικό καλλιτεχνικό ρεύμα που αναπτύχθηκε πρώτα στη ζωγραφική, κατόπιν στη μουσική (Κλοντ Ντεμπυσί, Μορίς Ραβέλ, Οτορίνο Ρεσπίγκι) και στη λογοτεχνία (Τόμας Μαν, Χέρμαν Έσε), κυρίως στη Γαλλία, στα τέλη του 19^ου αιώνα και στις αρχές του 20^ού. Οι οπαδοί του θέλησαν να εκφράσουν την εντύπωση που προκαλείται από μια σκηνή ή ιδέα, έχοντας ως εκκίνηση τη θεματολογία και τη δομή των παλαιότερων ρομαντικών ή ρεαλιστών καλλιτεχνών. Το πιο βασικό γνώρισμά του είναι η προσπάθεια να αποδοθεί αντικειμενικά η φευγαλέα στιγμή της ορατής πραγματικότητας, με βασικό μέσο το καθαρό φως. Οι καλλιτέχνες θέλουν να απαλλαγούν από την επί δύο αιώνες δυναστευτική ακαδημαϊκή διδασκαλία που έχει κατευθύνει το κοινό στο επίσημο αίσθημα του ωραίου. Έτσι, εξελίσσονται, και σταδιακά στα έργα τους παρουσιάζονται με μια νέα πλήρη ελευθερία και καθιερώνοντας μια προσωπική σχέση των ίδιων με την πραγματικότητα, όχι όμως με συμβατικούς συνειρμούς αλλά με τις αισθητικές ευαισθησίες τους.

Το 1874 η ομάδα των ζωγράφων (Μονέ, Μανέ, Πισαρό, Ρενουάρ, Ντεγκά, Σισλέ, Γκιγιομέν και Μπαζίγ) παρουσίασε την πρώτη της έκθεση, ξεχωριστά από το Επίσημο Σαλόν της Γαλλικής Ακαδημίας.

Ο πίνακας του Κλοντ Μονέ Εντύπωση: Ανατολή του ήλιου (Impression, soleil levant, 1872, Μουσείο Μαρμοτάν Παρίσι) έδωσε στην ομάδα  την αρχικά χλευαστική ονομασία ιμπρεσιονιστές.

Κλοντ Μονέ (Παρίσι 1840-Ζιβερνύ 1928)

Εμπνευστής, κορυφαίος εκπρόσωπος και υπέρμαχος του ιμπρεσιονισμού.

Ο πρωταρχικός στόχος της τέχνης του Μονέ ήταν η αδιάκοπη αναζήτηση των ζωγραφικών μέσων που θα συνέβαλαν στην απεικόνιση της ριζοσπαστικής άποψής του για την τέχνη. Αυτό που τον διακρίνει στα ώριμά του χρόνια είναι ότι εγκαινιάζει τη μέθοδο της δημιουργίας πολλών σπουδών του ίδιου θέματος σε σειρές.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1870 παντρεύεται την Καμίλ, της οποίας φιλοτεχνεί πολλάκις το πορτρέτο, και έπειτα από έξι χρόνια αρχίζει ένα ερωτικό δεσμό με τη Αλίς Οσεντέ, η οποία θα περιποιηθεί τη γυναίκα του που ήταν άρρωστη έως ότου πεθάνει, και έκτοτε θα ζήσουν μαζί.
Στις εξαίρετες δημιουργίες της γόνιμης περιόδου του προσπαθεί να αποτυπώσει επιτόπου το όραμα της στιγμιαίας εντύπωσης σε όλη του τη ζωντάνια και την κίνηση.

 

Η παραλία της Σαιντ Αντρές, 1867, (επάνω) βρίσκεται στο Ινστιτούτο του Σικάγου και είναι από τα αντιπροσωπευτικότερα έργα του. Αυτές οι απόψεις της θάλασσας και της παραλίας φαίνεται να είναι πιο κοντά στο «φυσικό» όραμά του. Βάρκες, κτήρια, τυχαία πρόσωπα και ακτές αποδίδονται με γρήγορες πινελιές σαν χρωματικές κηλίδες.
 

Το λιβάδι με τις παπαρούνες

Το 1883 ο Μονέ και η Οσεντέ μαζί με τα παιδιά τους από τους προηγούμενους γάμους τους θα εγκατασταθούν στο Ζιβερνύ, ένα χωριουδάκι, 84 χλμ. από το Παρίσι. Εκεί ο καλλιτέχνης αγόρασε μια αγροικία, η οποία σήμερα αποτελεί γαλλικό εθνικό μουσείο, όπου αφοσιώνεται στον κήπο του, με τις στέρνες, τις τεχνητές λιμνούλες με τα υδροχαρή φυτά και τις γιαπωνέζικες γέφυρες.

΄Ανοιξη στο Ζιβερνύ

Στο εξωτικό αυτό περιβάλλον θα στοχάζεται και θα ζωγραφίζει για είκοσι και πλέον χρόνια, παρά την εξασθενημένη του όραση, μέχρι τον θάνατό του, ως πλέον αναγνωρισμένος ζωγράφος.

Οι πρώτοι πίνακες με τα νούφαρα ενώ δεν ξεπερνούν το ένα τετραγωνικό, η εντυπωσιακή ανοιχτή σύνθεσή τους δίνει την αίσθηση ενός ευρύτερου χώρου, πέρα από το πλαίσιο του πίνακα.

«Νούφαρα». Είναι χαρακτηριστική η ζωντάνια του θέματος.

Αυτό επεκτάθηκε το 1925 σε έναν κύκλο τεράστιων τοιχογραφικών που ο Αντρέ Μασόν χαρακτήρισε ως την «Καπέλα Σιξτίνα του Ιμπρεσιονισμού».

Η επίστεψη αυτή της μακρόχρονης και σε βάθος μελέτης της φύσης από τον Μονέ δεν καθιερώθηκε παρά μόνο μετά τον θάνατό του. Τοιχογραφίες και μοναδικά έργα και άλλοι πίνακες που ζωγράφισε στον κήπο του με τα νερά βρίσκονται διασκορπισμένα σε σημαντικές ιδιωτικές συλλογές ανά τον κόσμο.

Γυναίκα σε κήπο

Βασική πηγή: εγκυκλ. ΠΑΠΥΡΟΣ