Ομήρου παρομοιώσεις

Όμηρος. Ο αρχηγέτης της επικής ποίησης, μιας πολύ καθαρής μορφής τέχνης, μέγιστος διδάσκαλος τόσο της αρχαιότητας όσο και του νεότερου κόσμου. Η έξοχη ποίησή του ξετυλίγεται σε έκταση 27.000 στίχων ανώνυμα – δεν αναφέρει πουθενά το όνομά του και ό,τι έχει σχέση με οτιδήποτε προσωπικό ή γεγονότα της εποχής του. Σε ένα αυτοτελές κείμενο ο ποιητής της Ιλιάδος και της Οδύσσειας περιγράφει τις περιπέτειες δοξασμένων ηρώων του παρελθόντος, ενώ το δακτυλικό εξάμετρο με την αυστηρή αλλά, εν τέλει, εύκαμπτη δομή του αποτελεί το ρυθμικό περίβλημα του έπους, στο οποίο στέκεται με σεβασμό και δέος.
Με σκοπό να εντρυφήσουμε πιο επισταμένα στην τεχνική του, είπαμε να ξεκινήσουμε εστιάζοντας σε ένα μέρος της, που καθιστά πρόδηλη την ύψιστη ποιητική του δεινότητα. Είναι οι θαυμάσιες παρομοιώσεις του. Ένα ιδιαίτερα μεγάλο κεφάλαιο και ένας ισχυρός τρόπος ενάργειας, ιδίως στην περιγραφή των καταστάσεων, εννοώντας τους αφηγηματικούς τρόπους και τα μέσα που όριζαν την ομηρική ποιητική. Είναι αυτός που τις πρωτοδίδαξε στον έντεχνο λόγο και που φυσικά τις χρησιμοποιεί σε μεγάλη έκταση.

1940 – Η ένδοξη επέτειος με ψήγματα ποίησης

28 Οκτωβρίου 1940, 3 το πρωί, ο Γκράτσι επισκέπτεται τον Μεταξά στην οικία του και του παραδίδει τελεσίγραφο για την απόσυρση των ελληνικών στρατευμάτων από την ελληνοαλβανική μεθόριο για να εισέλθουν οι ιταλικές δυνάμεις στον ελληνικό χώρο. Ο Μεταξάς απορρίπτει το τελεσίγραφο, διατάσσεται γενική επιστράτευση και όλες οι ελληνικές δυνάμεις κινούνται προς τα σύνορα.

Το έκτακτο ανακοινωθέν του ραδιοφωνικού σταθμού Αθηνών
για το ξεκίνημα των εχθροπραξιών με την Ιταλία του Μουσολινι

Έτσι θα ανοίξει ένα κεφάλαιο από τα λαμπρότερα της ελληνικής Ιστορίας, για το οποίο μπορούμε να υπερηφανευόμαστε. Αρχίζει στα βουνά της Ηπείρου με μια νικηφόρα ελληνική αντίσταση υπό τις πιο αντίξοες συνθήκες, με ακριβό φόρο αίματος, το οποίο καταρρίπτει τους μύθους του φασιστικού ολοκληρωτισμού, αναδεικνύοντας την ακατάβλητη δύναμη ενός λαού να υπερασπίσει την εθνική του ελευθερία, να προασπίσει την τιμή και την ανεξαρτησία του με πίστη και συνέπεια.

Καιάδας – ο μύθος και η αλήθεια

Στο σχολείο μαθαίναμε ότι οι αρχαίοι Σπαρτιάτες σε ένα χάσμα του Ταϋγέτου –τον λεγόμενο Καιάδα– έριχναν τους εγκληματίες, τους αιχμαλώτους πολέμου, τους ιερόσυλους, τους προδότες (υπάρχουν αφηγήσεις στον Παυσανία αλλά και στον Θουκυδίδη) και κάτι που μας ακουγόταν πολύ μακάβριο και σε έκανε να αναρριγείς – τα ασθενικά μη αρτιμελή παιδιά τους, που δεν ήταν ικανά να συμμετέχουν στα κοινά και στον πόλεμο, χωρίς ωστόσο να τεκμηριώνεται  από πουθενά αυτή η μυθοπλασία. Οι εκτεταμένες όμως έρευνες που ξεκίνησαν το 1983 εντόπισαν κατ’ αρχήν τον χώρο, που βρίσκεται στην περιοχή μεταξύ του Μιστρά και του Παρορίου, στο δυτικό άκρο του χωριού Τρύπη. Και κατά δεύτερον απέρριψαν μετ’ επιτάσεως τον θρύλο ότι ήταν παράλληλα και αποθετήριο καχεκτικών τέκνων των Σπαρτιατών.  Ο διευθυντής του Ανθρωπολογικού Μουσείου του Πανεπιστημίου Αθηνών Θεόδωρος Πίτσιος, ο οποίος συμμετείχε στις έρευνες που διεξήχθησαν από πολλούς επιστημονικούς τομείς, φέρνει στο φως τα σημαντικά στοιχεία που αποκαλύφθηκαν και τα οποία έχουν δημοσιευθεί στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.

Χωρίς παρεμβολές, συγκεντρώσαμε αποσπάσματα με την ουσία των λεγομένων από μια συνέντευξή του και θα αφήσουμε τον καθηγητή να μας τα πει εκείνος.  

Μείξη μοντέρνου και κλασικού στην αρχιτεκτονική του Μεσοπολέμου

Tο ΜΤΣ στη διάρκεια κατασκευής του.
Εμφανώς  στην ταμπέλα αναγράφονται
τα ονόματα των αρχιτεκτόνων.
(φωτογραφία- αρχείο Billy Files)
 

Το «μοντέρνο κίνημα» στην αρχιτεκτονική, που θεωρήθηκε ότι πραγματοποίησε τη ρήξη με το παρελθόν, εκδηλώνεται πρώτα στην Ευρώπη, στις αρχές του 20ού αιώνα, παίρνει σημαντικές διαστάσεις περί το 1920-1930, και τότε ακριβώς είναι που πρωτοεμφανίζεται στην Ελλάδα, για να διαδοθεί ταχύτατα. Φορείς του κινήματος φυσικά είναι οι αρχιτέκτονες, κυρίως οι νέοι, μολονότι υπάρχουν, εκτός από τον ενθουσιασμό και άλλοι που διστάζουν ή φθάνουν στο σημείο απόρριψης της νέας αυτής αρχιτεκτονικής. Στη δεκαετία του 1930, όταν πρωτοεμφανίσθηκε  το «μοντέρνο κίνημα», τάσεις καταγράφηκαν σε δημόσιες και ιδιωτικές οικοδομές.

Αυτή η απότομη ρήξη, πολλές φορές, ωστόσο κρατάει δεσμούς και συγγένειες με το παρελθόν που δεν θα πάψουν να υπάρχουν. Ο εκλεκτικισμός εδώ κινείται σε ένα πνεύµα ανανέωσης, χωρίς ενιαίο ύφος, µε εκλεκτική επιλογή αρχιτεκτονικών στοιχείων, αναμειγνύοντας το κλασικό με το μοντέρνο.