Οι Μινωίτες: ήταν Ευρωπαίοι και οι Κρητικοί είναι απόγονοί τους

Η εικόνα της μινωικής Κρήτης είναι ένας κόσμος μοναδικός, ένας πολυσύνθετος νησιώτικος πολιτισμός, αναμφίβολα πρωτότυπος, αστραφτερός, με ένα συστηματικά επεκταμένο εμπόριο διεθνούς ακτινοβολίας. Ένας εκλεπτυσμένος πολιτισμός, απαλλαγμένος από αγωνίες, που άνθησε μέσα σε ένα ειρηνικό κλίμα. Η Κρήτη μας θαμπώνει και μας γοητεύει, αλλά μας απογοητεύει συνάμα γιατί είναι πλήρης αινιγμάτων. Μας διαφεύγουν τόσα πολλά για τη δομή αυτής της λαμπρής εποχής…

Το βέβαιο είναι πάντως ότι οι Μινωίτες δημιούργησαν τον πρώτο μεγάλο πολιτισμό του Αιγαίου, και επομένως ολόκληρης της Ευρώπης. Οι εκτεταμένες ανασκαφές του αρχαιολόγου  σερ Άρθουρ Έβανς αποκάλυψαν τα ανάκτορα, τις πινακίδες Γραμμικής Α και Β και τον πολιτισμό των Μινωιτών, όπως τους ονόμασε ο ίδιος. Ποια ήταν όμως η προέλευση αυτού του τόσο προηγμένου πολιτισμού; Ο Έβανς εντυπωσιάζεται με τα ευρήματα και του είναι αδύνατον  να δεχθεί ότι είναι αποτέλεσμα μιας τοπικής εξελικτικής διαδικασίας.   Η εξήγηση λοιπόν που δίνει είναι ότι οι Μινωίτες δεν μπορεί παρά να είναι απόγονοι των Αιγυπτίων, να έχουν δηλαδή καταγωγή από το Δέλτα του Νείλου.  Και υποστηρίζει ότι είχαν καταφύγει στην Κρήτη πριν από περίπου 5.000 χρόνια διωγμένοι πιθανώς από κάποιον βασιλιά.
Έτσι, οι ερευνητές διχάσθηκαν. Και συνέχισαν οι περισσότεροι να συμφωνούν μαζί του ως σήμερα, χωρίς να λείπουν φυσικά και πολλές άλλες προτάσεις. Αυτά έχουν γραφεί στα βιβλία μας και αυτή ήταν η επικρατούσα ως τώρα άποψη.

Αλλά φαίνεται ότι έφθασε το πλήρωμα του χρόνου για τη μεγάλη αποκάλυψη. Και μάλιστα να μας έρχεται όχι από την Αρχαιολογία αλλά από τη Γενετική που, χάρη στη μεγάλη πρόοδο στις τεχνολογίες της  ανάλυσης,  μας βοηθάει πλέον, αποτελεσματικά και χωρίς περιθώρια αμφισβητήσεων, εκτός από την υγεία και στην κατανόηση της πορείας του ανθρώπου μέσα στον χρόνο. Είναι απερίγραπτη η ικανοποίηση, η χαρά, των επιστημόνων όταν φωτίζονται ερωτηματικά αιώνων και επιτέλους βρίσκεται η απάντηση. Στο πέρασμα του χρόνου άνθρωποι ανάλωσαν τη ζωή τους αναζητώντας την αλήθεια, ακολουθώντας πολλάκις διαστρεβλωμένες θεωρίες που αναγκάσθηκαν να ενστερνισθούν – μη υπάρχοντος κάποιου στοιχείου, ενός σημαδιού που να ανοίγει κάποιον επιστημονικό ορίζοντα.

Και ιδού, μια πολυπληθής ομάδα ερευνητών όλων των ειδικοτήτων άλλαξε τα ως τώρα δεδομένα. Με τη συμμετοχή και Ελλήνων επιστημόνων, με επικεφαλής τον καθηγητή Ιατρικής και Επιστημών Γονιδιώματος του Πανεπιστημιου Washington κ.Γεώργιο Σταματογιαννόπουλο η ομάδα αυτή χρησιμοποίησε ανάλυση μιτοχονδριακού DNA, από οστά ηλικίας 4.500 ετών, που βρέθηκαν το 1976 σε σπήλαιο στον Άγιο Χαράλαμπο, στο οροπέδιο Λασιθίου στην Κρήτη. Αναλύθηκαν 37 σκελετοί (τα δόντια) οι οποίοι συγκρίθηκαν με δείγματα οστών από άλλους 135 σύγχρονους και αρχαίους ανθρώπινους πληθυσμούς.

Τα αποτελέσματα της μελέτης με τίτλο «Ευρωπαϊκός ο πληθυσμός στην Κρήτη της Μινωικής εποχής του Χαλκού»  δημοσιεύθηκαν πρόσφατα (14 Μαΐου 2013) στο «Nature Communications», αποσπάσματά της μετέδωσε το BBC και εν συνεχεία αναπαράχθηκαν από τον ημερήσιο Τύπο. Το συμπέρασμα εκπληκτικό: ο Μινωικός πολιτισμός αναπτύχθηκε κατά την Εποχή του Χαλκού από αυτόχθονες κατοίκους της Κρήτης, οι οποίοι ήταν απόγονοι των πρώτων ανθρώπων που αποίκησαν το νησί 9.000 χρόνια περίπου πριν από σήμερα. Δεν έχουν καμία ομοιότητα με Αιγυπτίους, Λίβυους, Σουδανούς  ή άλλους αφρικανικούς πληθυσμούς. Τουναντίον, το DNA έδειξε ότι έχουν μεγάλο ποσοστό συγγένειας με τον σύγχρονο πληθυσμό της Κρήτης αλλά και σύγχρονων Ελλήνων από την υπόλοιπη χώρα, όπως και από την υπόλοιπη Ευρώπη – Σαρδηνία, Σκανδιναβία, Γαλλία και Ιβηρική Χερσόνησο.

Σύμφωνα με τον κ. Σταματογιαννόπουλο (δεξιά στη φωτογραφία) το σενάριο της καταγωγής των Μινωιτών έχει ως εξής: «Πριν από περίπου 9.000 χρόνια υπήρξε εκτεταμένη μετανάστευση ανθρώπων της Νεολιθικής Εποχής από περιοχές της Ανατολίας που αντιστοιχούν σήμερα σε μέρη της Τουρκίας και της Μέσης Ανατολής. Τότε έφτασαν στην Κρήτη και οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού. Η ανάλυση μιτοχονδριακού DNA που πραγματοποιήσαμε και η σύγκριση με άλλους πληθυσμούς, δείχνει ότι οι Μινωίτες έχουν την ισχυρότερη γενετική συσχέτιση με πληθυσμούς της Νεολιθικής Εποχής καθώς και με αρχαίους αλλά και σύγχρονους Ευρωπαίους και ιδιαίτερα με τον πληθυσμό της Κρήτης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, ο Μινωικός πληθυσμός αναπτύχθηκε πριν από 5.000 χρόνια στην Κρήτη από προγόνους που κατοικούσαν στο νησί ήδη και είχαν φτάσει εκεί 4.000 χρόνια νωρίτερα».

Ο Έλληνας καθηγητής σημείωσε επίσης ότι «οι γενετικές αναλύσεις παίζουν έναν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στην πρόβλεψη και στην προστασία της υγείας του ανθρώπου. Η μελέτη μας υπογραμμίζει το γεγονός ότι η ανάλυση του DNA μπορεί να μας βοηθήσει όχι μόνο να έχουμε ένα πιο υγιές μέλλον αλλά να κατανοήσουμε και την ιστορία μας. Παρόμοιες έρευνες  θα μας βοηθήσουν να ανακαλύψουμε τις γενετικές σχέσεις μεταξύ Μινωιτών και Μυκηναίων και μεταξύ των ελληνικών φυλών της Κλασικής Ελλάδας».

Φυσικά, δεν γνωρίζουμε κατά πόσο διαθέτουμε τις ατράνταχτες αποδείξεις ότι 9.000 χρόνια πριν μετανάστευσαν από την Ανατολία και ήρθαν στην Κρήτη οι πρώτοι κάτοικοί της. Εκείνο που δεν αμφισβητείται και ανέδειξε η έρευνα ως ασφαλές συμπέρασμα είναι ότι οι Μινωίτες ήταν Ευρωπαίοι, κάτι που είχε προκαλέσει πολλές συζητήσεις και είχε εξάγει λανθασμένα πορίσματα για τη φύση και την προέλευσή τους. Χαιρετούμε επομένως την αποκάλυψη  και είθε η επιστήμη να προχωρεί έτσι και να μας δίνει τις κατευθύνσεις ώστε να μπορούμε να διαβάζουμε καθαρά τα βήματα της ανθρωπότητας σε όλο της το γίγνεσθαι και δη στα λαμπρά της μονοπάτια!
Μαρ.Μαρ.

---