Η ιταλική εισβολή και το έπος του 1940

Απόσπασμα από το περιοδικό «ΙΣΤΟΡΙΑ» μηνός Οκτωβρίου 2011

Η ιστορική σημασία του Ελληνοϊταλικού πολέμου

του Δημήτρη Κ. Αποστολόπουλου

Το έπος του 1940 αποτελεί μία από τις πιο ένδοξες σελίδες της ελληνικής Ιστορίας, έχοντας παράλληλα ιδιαίτερη συμβολή στην έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η απόρριψη του ιταλικού τελεσιγράφου την 28η Οκτωβρίου 1940 και οι πρώτες ελληνικές νίκες εναντίον της φασιστικής Ιταλίας, την ώρα που οι Δυνάμεις του Άξονα θεωρούνταν ανίκητες, ξάφνιασαν ευχάριστα την παγκόσμια κοινή γνώμη, με διαπρεπείς πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες, αλλά και πνευματικούς ανθρώπους να εκφράζουν τον θαυμασμό τους για τον αγώνα των Ελλήνων. Εκτός όμως από τα εγκωμιαστικά σχόλια της διεθνούς κοινότητας, που άλλαζαν την ως τότε ατμόσφαιρα του πολέμου, υπήρχαν και πρακτικές συνέπειες από την αντίσταση της Ελλάδας.
Ήδη από τις πρώτες εβδομάδες ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος θεωρήθηκε καμπή στην εξέλιξη του γενικού πολέμου. Το γεγονός ότι διαψεύσθηκε το αήττητο του Άξονα και άλλαξαν οι εκτιμήσεις για την έκβαση του πολέμου, έκανε αρκετές χώρες, που θεωρείτο βέβαιο ότι θα τάσσονταν υπέρ του στον πόλεμο, να αναθεωρήσουν τη στάση τους. Αλλά και πέρα από το διπλωματικό επίπεδο, το γεγονός ότι ο πόλεμος με την Ελλάδα, τον οποίο προκάλεσε η Ιταλία, κράτησε τελικά αρκετούς μήνες –παρασύροντας μάλιστα και την ίδια τη χιτλερική Γερμανία, η οποία αναγκάστηκε να καθυστερήσει την επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα» εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης κατά πενήντα ημέρες– είχε ως αποτέλεσμα τη δέσμευση στα Βαλκάνια σημαντικών στρατιωτικών δυνάμεων, που διαφορετικά θα αξιοποιούνταν σε άλλα μέτωπα και έδωσε στους Βρετανούς τη δυνατότητα και τον χρόνο να σταθεροποιήσουν τη θέση τους στην Εγγύς και Μέση Ανατολή και στην Αφρική, γεγονός που καθόρισε τις ευρύτερες στρατιωτικές εξελίξεις.