Ράινερ Μαρία Ρίλκε - Γράμματα σ' ένα νέο ποιητή

Πρέπει να δεχτούμε την Υπόστασή μας όσο γίνεται πιο πλέρια• όλα, ακόμα και το ακατανόητο, πρέπει να ’ναι, εκεί, πιθανά. Κατά βάθος, το μόνο θάρρος που ζητάνε από μας είναι: να σταθούμε θαρρετοί μπροστά στο Αλλόκοτο, το θαυμαστό, το Ανεξήγητο, που μπορεί να ανταμώσουμε. Οι άνθρωποι δείχτηκαν, σ’ αυτό το σημείο, τόσο φοβιτσιάρηδες _ κι αυτό έβλαψε ανείπωτα τη ζωή. Όλα κείνα που ονομάζουνε «φαντασίες» κι «οράματα» , ολόκληρος ο «κόσμος των πνευμάτων» (όπως τον λένε), ο θάνατος, αυτά όλα τα τόσο συγγενικά κι «ομοούσια» με μας πράγματα, τα διώξαμε με την καθημερινή αντίστασή μας, τόσο μακριά απ’ τη ζωή, ώστε οι αισθήσεις μας, που θα μπορούσαν να τα «συλλάβουν», ατροφήσανε και μαράθηκαν. Και δε λέω τίποτα σχετικά με το Θεό. Όμως ο φόβος μπροστά στο Ανεξήγητο, όχι μονάχα φτώχυνε την ύπαρξη του ατόμου, μα περιόρισε ακόμα και τις σχέσεις του ανθρώπου προς τον άνθρωπο, τις τράβηξε έξω απ’ το ποτάμι των απέραντων δυνατοτήτων, για να τις προφυλάξει σε μιαν ήσυχη, σίγουρη γωνιά της ακροποταμιάς. Δε φταίει μονάχα η τεμπελιά, που οι σχέσεις των ανθρώπων επαναλαμβάνονται με τόση ανείπωτη μονοτονία, χωρίς ν’ ανανεώνονται κάθε φορά: φταίει ο φόβος μας μπροστά σε κάτι καινούργιο, που δε μπορούμε να προμαντέψουμε ποιο θα είναι το τέλος του και που δεν έχουμε το κουράγιο ν’ αναμετρηθούμε μαζί του. Όμως, μονάχα εκείνος που είναι προετοιμασμένος για όλα, που δεν αρνιέται τίποτα, ούτε και το αίνιγμα – μονάχα αυτός θα ζήσει τις σχέσεις ανθρώπου προς άνθρωπο σ’ όλη τους τη ζωντάνια, και σύγκαιρα, θα φτάσει ως το βάθος της δικιάς του ύπαρξης. Γιατί αν στοχαστούμε την ύπαρξη του ατόμου σαν ένα μεγάλο ή μικρό δωμάτιο, είναι ολοφάνερο πως οι περισσότεροι δεν έμαθαν να γνωρίζουν παρά μια μονάχα γωνιά του δωματίου τους, μια θέση κοντά στο παράθυρο, μια λουρίδα όπου πηγαινοέρχονται. Έτσι βρίσκονται σε μια κάποια ασφάλεια. Κι ωστόσο, πόσο πιο ανθρώπινη είναι κείνη η γεμάτη κινδύνους «έλλειψη ασφάλειας», που σπρώχνει τους φυλακισμένους, στις ιστορίες του Πόε, να εξερευνούν με τα δάχτυλά τους τα τρομαχτικά μπουντρούμια τους, και να νιώθουν πέρα ως πέρα όλους τους ανείπωτους τρόμους της φυλάκισής τους εκεί μέσα.

Μετάφραση Μάριου Πλωρίτη - Εκδόσεις Ίκαρος