Ο νεοκλασικισμός, κυρίως ο γερμανικός, εισήχθη στην Ελλάδα μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, κυριαρχώντας στα κτήρια που κόσμησαν τη νέα πρωτεύουσα.
Η τεχνοτροπία και το ύφος των αρχαίων Ελλήνων γίνεται πρότυπο μίμησης για τους καλλιτέχνες.
Ο Λύσανδρος Καυταντζόγλου (Θεσσαλονίκη 1811 - Αθήνα 1885), όντας ένας από τους εξέχοντες αρχιτέκτονες του 19ου αιώνα, υπήρξε άτεγκτος οπαδός του ορθόδοξου κλασικισμού. Διευθυντής του Σχολείου των Τεχνών (1844-1862), δηλαδή του Πολυτεχνείου, εκφώνησε μια σειρά από πανηγυρικούς λόγους τονίζοντας κάθε φορά το θαυμάσιο ιδεολόγημα της «ελληνικής τέχνης», ήτοι την επιστροφή των τεχνών στην κοιτίδα τους, στην ελεύθερη πια Ελλάδα, για να λάμψουν όπως πρώτα. Μάλιστα τότε η ονομασία της αρχιτεκτονικής ήταν «ελληνική», αντί του σημερινού όρου νεοκλασική.
Βέβαια αξίζει να επισημάνουμε ότι, ενώ δήλωνε πιστός στο κλασικό ιδεώδες, έχοντας εκπαιδευθεί σε μια ακαδημία της Ευρώπης, σχεδιάζει σπουδαία δημόσια κτήρια –Αρσάκειο και Πολυτεχνείο– στα οποία υπάρχουν άμεσες αναφορές και στη Ρώμη και στην Αναγέννηση. Του ανατίθεται παράλληλα να σχεδιάσει τους ναούς του
Αγίου Γεωργίου του Καρύκη (Καρύτση) ), της
Αγίας Ειρήνης (1846-1850) στην οδό Αιόλου, ενώ πολύ αργότερα τον ναό του
Αγίου Κωνσταντίνου (1869-93) στην Ομόνοια. Η αρχιτεκτονική του θα θαυμάζεται εσαεί έχοντας αφήσει τα σημάδια της λαμπρής τέχνης του μέσω των έργων του που συγκαταλέγονται στα νεότερα ιστορικά μνημεία.
Το Αρσάκειο (1846-52)
Το Αρσάκειο παρθεναγωγείο της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας ήταν, μετά το Πανεπιστήμιο, το πρώτο αξιόλογο κτήριο εκπαίδευσης που χτίστηκε στην πόλη των Αθηνών. Βρίσκεται στη γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Πεσμαζόγλου (τότε Μενάνδρου), και η οικοδομή ολοκληρώθηκε χάρη στη δωρεά του ομογενούς Απόστολου Αρσάκη. Ο Λ. Καυταντζόγλου κέρδισε την ανάθεση, βάζοντας στην άκρη τον Κλεάνθη ο οποίος είχε αρχικά επιλεγεί. Σχεδίασε λοιπόν ένα διώροφο τετράγωνο μεγάλο κτίσμα γύρω από μια κεντρική αυλή, που στο πίσω μέρος του έκλεινε με μια μικρή εκκλησία. Σήμερα αποτελεί τμήμα του συγκροτήματος Αρσακείου, που χτίστηκε τον 20ό αιώνα, και στεγάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Το Πολυτεχνείο προέρχεται από το Σχολείο των Τεχνών, που κατόπιν Βασιλικού Διατάγματος ιδρύθηκε το 1836 και λειτούργησε ως το 1846, οπότε και έγινε ίδρυμα. Το πιο σημαντικό έργο που έχτισε ο Καυταντζόγλου. Το κτίσμα έχει ένα μεγάλο κεντρικό κτήριο και δύο πλευρικά και χαμηλότερα που το πλαισιώνουν. Το σχέδιο ολόκληρο προέβλεπε πολλά άλλα στοιχεία που δεν υλοποιήθηκαν λόγω της μειωμένης χρηματοδότησής του.
Είναι αναμφισβήτητα από τα πιο εξαίρετα κτήρια του νεοκλασικισμού σε διεθνές επίπεδο.
Πηγή: Ιστορία της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας, ΕΑΠ 1997-2001.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου